"Маленькая дзяўчынка без лялькі амаль гэтак жа няшчасная, як жанчына без дзяцей”,– пісаў В. Гюго. І сапраўды, лялька – адно з самых настойлівых запатрабаванняў і разам з тым увасабленне аднаго з самых чароўных жаночых інстынктаў у дзяўчынак. Песціць, прыбіраць, упрыгожваць, апранаць, распранаць, пераапранаць, вучыць, уяўляць, што нешта ёсць нехта, – у гэтым уся будучыня жанчыны.
Можна без перабольшання сказаць, што "модана ляльку" існавала здаўна. У кожнай сям'і з пакалення ў пакаленне дзеці гулялі з гэтай цацкай. Старыя добрыя лялькі і сёння займаюць адно з першых месцаў у рэйтынгу папулярнасці сярод дзяўчынак. І гэта нягледзячы на тое, што сёння з'явілася маса забаў і цацак – камп’ютарныя гульні, тэлевізар, кіно, віртуальная рэальнасць. Час, калі цацкі ў сям'і былі раскошай, даўно мінуў. Магазіны і кірмашы сёння запоўнены лялькамі на любы густ. У сучасных дзяўчынак ёсць не толькі штучныя прыгажуні, але і мэбля для іх, посуд, домікі, аўтамабілі і г. д. А вось пра самаробную бабуліну ляльку з анучкі ўжо мала хто памятае.
Якой была гэта лялька?.. Можна пачуць меркаванне, што традыцыйная лялька – з’ява неактуальная, нікому нецікавая, і ўжо даўно страціла свой сэнс. Але гэта не так!
Вядома, што нават у самых бедных сялянскіх сем'ях, дзе дзіцячымі цацкамі былі лапці, лыжкі, драўляныя яйкі, лялькі з анучы меліся абавязкова. У іншых хатах іх нават да ста штук налічвалася. Бо яшчэ нашы продкі верылі, што лялькі здольны ахоўваць ад хвароб, спрыяць добраму ўраджаю, засцерагаць сям'ю ад бед і няшчасцяў. Былі і такія, што "клапаціліся" пра немаўлят і маладых матуль, дапамагалі гаспадыням па хаце і нават маглі вылечыць чалавека ад цяжкай хваробы. Што ж, нашы продкі былі разумныя людзі, варта і нам карыстацца іх вопытам.
Майстэрству вырабу лялек ужо шмат стагоддзяў. Гэта традыцыйнае беларускае ўмельства. Ляльку зрабіць не так проста: тут і вышыўка, і ткацтва, і шыццё, і іншыя віды рамёстваў. Цяжка назваць від народнай творчасці, дзе б яны яшчэ так шырока выкарыстоўваліся. Становіцца балюча, калі даводзіцца назіраць, як мы праходзім міма народных традыцый, няўважліва ставімся да сваёй гісторыі і культуры, і як следства – губляем тое, што немагчыма вярнуць.
Гэта толькі на першы погляд старадаўняя лялька з анучкі вельмі простая, але ў гэтай прастаце хаваецца вялікая загадка. І каб разгадаць яе, мы хутчэй наведаемся ў госці да самаробнай прабабулінай лялькі, звярнемся да багацейшага вопыту папярэдніх пакаленняў, інакш ён бясследна знікне.
Запрашаем усіх жадаючых на экскусію ў наш музей, каб даведацца пра лапікавую ляльку больш падрабязна, а таксама паўдзельнічаць у майстар-класе!
16 ноября - День белорусской куклы.
Лялечныя гульні.
Кобрин на один день стал Белорусской столицей игрушек.