Размер шрифта
A- A+
Межбуквенное растояние
Цвет сайта
A A A A
Изоображения
Дополнительно

З гісторыі музея

                
 Этнаграфічны музей “Спадчына” быў заснаваны  ў верасні 1993 года (загад аб адкрыцці №22 ад 27.01.1994г.) на базе ДУА “Гімназія №2 г.Пінска” на вул. Ільіна 13, г. Пінск, тэл.: 8 (0165) 33-12-45

Асновай для стварэння беларускай нацыянальнай школы з'яўляецца этнапсіхалогія і этнакультура. Наша нацыянальнае адраджэнне немагчыма без усведамлення таго, хто мы такія, дзе нашы карані, чым мы можам ганарыцца і ад чаго нам трэба пазбавіцца.

Музей быў заснаваны з мэтай адраджэння народных традыцый, культуры і самабытнасці беларусаў, папулярызацыі народных промыслаў і прапаганды нацыянальных здабыткаў. Каб любіць сваю родную старонку, патрэбна заўсёды памятаць, што мы - беларусы, што жывем на зямлі беларускай, якая корміць і апранае нас, суцяшае і  аберагае ў час нягод.  Таму з'явілася патрэба стварыць этнаграфічны музей.

Кіраўнік этнаграфічнага музея “Спадчына” – Казачук Вольга Мікалаеўна. Савет музея – дырэктар ДУА “Гімназія №2 г.Пінска” Якімчук Аляксей Уладзіміравіч, настаўнікі беларускай мовы Власавец А.М., Куратнік Н.І., Саўчук В.В., настаўнік працоўнага навучання Дзікавіцкая В.І., настаўнікі пачатковых класаў Кандрацюк А.В. і Бандарук С.І., вучні старэйшых класаў, бацькі вучняў.

Памяшканне музея ўяўляе сабой класны кабінет плошчай 63,7 м2.

Пры ўваходзе злева размешчаны вырабы з дрэва. Далей, уздоўж гэтай сцяны, знаходзяцца вырабы пляцення, на палічках – гліняны посуд. У кутку знаходзіцца інтэр’ер беларускай хаты. Ён уяўляе сабой пакой 6 м2, у якім ёсць палаці, якія прыбраны вышытымі падушкамі і пакрывалам, на сцяне палог, збоку намалявана печ, над якой вісяць палічкі з посудам і лекавымі зёлкамі, пад столяю -  лямпа і калыска для дзіцяці, на падлозе – палавік. На наступнай сцяне – вышыўкі, куточак “Бажніцы” з іконамі. Справа ад увахода  размешчаны аддзел ільну, насупраць уваходу, уздоўж акон, знаходзяцца вітрыны з прыладамі для апрацоўкі ільну, воўны, ткацкі станок. Далей вітрыны з кнігамі, матэрыяламі, звязанымі з гісторыяй Беларусі, грашовымі знакамі. Асобна адведзены вітрыны кавальскім вырабам, рэлігіязнаўству.

Пошукавая работа вядзецца па наступных напрамках:

  • збор экспазіцыйных матэрыялаў, іх вывучэнне і апісанне;
  • вывучэнне народных прыкмет Палесся, абрадаў, звычаяў, традыцый палешукоў;
  • распрацоўка музычна-харэаграфічных кампазіцый, абрадаў і свят;
  • падрыхтоўка дакладаў, рэфератаў, афармленне тэматычных альбомаў.

Вялікае выхаваўчае і пазнавальнае значэнне для гімназістаў мае ўключэнне іх у дадатковы збор матэрыялаў для школьнага музея. Фондавая работа штогод папаўняецца экспанатамі. Экспанаты набывалі на тэрыторыі ўсёй Брэсцкай вобласці (в. Глыбокі Кут Пружанскага раёна, в. Парэчча, Дубнавічы, Крывічы і Сошна Пінскага раёна, в. Моталь, в. Гарбаха Іванаўскага раёна і іншыя).   Члены савета музея працуюць у архіве горада, Музея Беларускага Палесся,  а таксама над вывучэннем тэрміналогіі і інш.

На сённяшні дзень у музеі сабрана звыш 700 экспанатаў. Усе яны аформлены ў "Кнігу ўліку экспанатаў музея", дзе ўказваецца месца, час, тэхналогія вырабу і аўтар.

     Усе экспанаты музея размеркаваны па 9 аддзелах:

1. Вырабы з драўніны (прадметы побыту, вырабленыя з дрэва: начоўкі, бодні, каўшы, куфры і інш.);

2. Ганчарны посуд (гліняныя гаршкі, збаны, макітры, глякі, слоікі і інш.);

3. Пляценне (з лазы, саломы, чароту: карзіны, сявенькі, кашы, шыяны, корабы і інш.);

4. Ткацтва (кросны, прылады працы для вырабу посцілак, дываноў, абрусаў і інш.);

5. Вышыўка ( тэхнікі: гладзь, насціл, крыжык) і вязанне (кручком, спіцамі і інш.);

6. Апрацоўка льну. Ільняныя вырабы (ручнікі, абрусы, адзенне, сурвэткі, адзенне і інш., строй беларускай жанчыны)

7. Інтэр’ер сялянскай хаты;

8. Вырабы з жалеза (прасы, сячкарня, нажніцы і інш.);

9. Бажніца (іконы, кнігі і інш.).

    Найбольш цікавыя экспанаты:

  • абрусы, вытканыя на кроснах у 30-я гады ХХ стагоддзя;
  • падстрэкач;
  • вярэнька;
  • лямпа 60-ыя гады ХІХ стагоддзя;
  • спадніца ільняная, вытканая ў 20-я гады ХХ стагоддзя ў вёсцы Моталь;
  • калекцыя прасаў;
  • ткацкі станок;
  • дзіцячая калыска (люлька);
  • дзіцячая стойка і іншыя.

             Час ад часу экспазіцыі аднаўляюцца:

  • уводзяцца новыя экспазіцыйныя комплексы;
  • старыя экспанаты замяняюцца новымі;
  • праводзяцца выставы новых паступленняў і паказ вынікаў пошуковай работы;
  • уводзяцца элементы адкрытага экспаніравання.

     Работа музея стымулюе выхаваўчае  ўздзеянне педагагічнай традыцыі на школьнікаў, якая грунтуецца на аснове народнай педагогікі. Яе асноўнымі сродкамі з’яўляюцца:

  • праца (фізічная, разумовая, этычная і эстэтычная) як крытэрый маральнай ацэнкі асобы, якая выхоўвае глыбокае пачуццё патрыятызму;
  • народная гульня як адзін з найгалоўнейшых паказчыкаў народнай маралі;
  • святы (каляндарна-аграрныя, сямейныя, рэлігійныя) як адлюстраванне своеасаблівага побыту і культуры беларускага народа.  

        Матэрыял падаецца правядзеннем экскурсій, а для ўзмацнення выхаваўчага значэння  на базе музея  праводзяцца:

–       сустрэчы з майстрамі народных промыслаў, настаўнікамі навучальных устаноў горада і гасцямі з замежжа;

–       урокі-экскурсіі;

–       выкарыстанне музейных прадметаў у якасці навучальных дапаможнікаў на ўроках;

–       лекцыі з выкарыстаннем музейных прадметаў;

–       самастойная падрыхтоўка паведамленняў вучнямі для ўрокаў на зададзеную настаўнікам тэму;

–       фальклорна-абрадавыя святы;

–       праца на базе музея факультатыўных заняткаў, гурткоў, напісанне навуковых работ і ўдел ў канферэнцыях;

–       урокі малявання, гісторыі Беларусі, беларускай  мовы і літаратуры, айчыннай і сусветнай мастацкай культуры, беларусазнаўства і інш. 

      Традыцыйным стала правядзенне на базе музея фальклорных свят “Масленіца”, “Дажынкі”, “Калядкі”, “Камаедзіца”, “Вячоркі”, у якіх прымае ўдзел кожны класны калектыў гімназіі. Часта такія святы спалучаюцца з дабрачыннымі кірмашамі.  

    Вучні-экскурсаводы музея неаднаразова прымалі  ўдзел у краязнаўчых фестывалях і займалі прызавыя месцы (прадстаўлялі народную песню, народную гульню і  экспанаты музея).

  У гарадскім аглядзе школьных музеяў у 2002-2003 навучальным годзе музей этнаграфічнай спадчыны гімназіі  заняў I месца.

У 2009 годзе  гурт “Спадчына” за лепшы калядны абрад у конкурснай праграме калядных гуртоў школ і гімназій горада Пінска  на гарадскім свяце “Калядны фэст-2009” быў адзначаны Дыпломам І ступені і каштоўным падарункам.

2010 год (Хойнікі) – Дыплом “Гран-пры” за найлепшы часопіс “Ластаўка”, прадстаўлены на Гомельскім абласным адкрытым фестывалі газет і часопісаў устаноў адукацыі, прысвечаным Дню беларускага пісьменства.

12-14 кастрычніка 2012 год (Гродна. Першы нацыянальны форум “Музеі Беларусі”) –  Дыплом Лаўрэта конкурса “Музеі Беларусі – трэцяму тысячагоддзю” ў намінацыі “Лепшы музей па арганізацыі культурна-адукацыйнай дзейнасці ў справе патрыятычнага выхавання моладзі”.

2012 год – (Мінск. Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь) – Дыплом ІІ ступені ў намінацыі “Мультымедыйны праект” (пашуковая група вучняў 10-х класаў, члены савета музея).

2012 год – Дыплом ІІІ ступені, даследчая работа “Лялька з бабулінага куфра” (VI гарадская канферэнцыя вучняў “Першыя крокі ў навуку” Лукашэвіч Г., Шабуніа В.)

06.10.2013 год (Мінск. Рэктарат ДУА “Інстытут тэалогіі імя святых Мяфодзія  і Кірыла” БДУ) – Граматы за ўдзел у конкурсе малюнкаў, накіраваным на духоўнае, эстэтычнае і патрыятычнае выхаванне дзяцей і моладзі (Сагановіч Вера, Сагановіч Варвара – 1-е месца, Казачук В.М. – кіраўнік музея).

2013 год – Дыплом І ступені, 44 абласная выстава ДПМ “Вясёлкавы калейдаскоп”  (Кардаш Н.)

2013 год – праблемны семінар па духоўнаму выхаванню вучняў на аснове праваслаўных традыцый. Майстар-клас “Праваслаўныя святы. Сувеніры да Вялікадня”

26.09. 2014 год – Падзяка ўпраўлення адукацыі Брэсцкага абласнога аблвыканкама – Казачук В.М., кіраўнік этнаграфічнага музея “Спадчына”, за актыўную работу па зборы этнаграфічных матэрыялаў для арганізацыі музейнай выставы на тэрыторыі вострава Пагранічны Брэсцкай крэпасці.

2014 год – Дыплом “Жанчына года” (Казачук В.М., кіраўнік этнаграфічнага музея “Спадчына”) у намінацыі “За захаванне і развіццё народных традыцый”.

2014 год – Дыплом І ступені, рэспубліканскі конкурс малюнка “Адпачынак у вёсцы” (Пахальчак Д.)

2014 год – Дыплом І ступені, даследчая работа “Кукла из бабушкного сундука” (Шастаковіч А.)

2015 год – абласны семінар намеснікаў загадчыкаў аддзелаў адукацыі, выстава і экскурсія “З Днём нараджэння, лялька!”

2016 год – Дыплом ІІІ ступені, абласны конкурс даследчых работ “Кукла из бабушкиного сундука” (Шастаковіч А.).

2016 год – гарадскі семінар па духоўнаму выхаванню на аснове праваслаўных традыцый

2017 год – Диплом за победу в областном музейно-образовательном проекте "Виртуальный музей учреждения образования" 

2018 год – дыплом І ступені ў гарадскім этапе рэспубліканскага конкурсу юных экскурсаводаў “З чаго пачынаецца Радзіма…” (Пахальчак Д., Лінкевіч А., Казачук В.М.)

2018 год – дыплом І ступені ў намінацыі “Матэрыяльная культура”, гарадскі этап конкурсу даследчых работ “Спадчына Беларусі” рэспубліканскай акцыі моладзі “Жыву ў Беларусі і тым ганаруся” (Слесарчук В., Дзікавіцкая В.І.)

2019 год – дыплом І ступені ў абласным конкурсе “Усё сэрцу міла на малой радзіме” (Мацукевіч С.І., Свірыдэнка А.А., Казачук В.М.)

2019 год – дыпом ІІ ступені ў абласным этапе рэспубліканскага конкурса “Зямля пад белымі крыламі” у рамках рэспубліканскай акцыі “Жыву ў Бееларусі і тым ганаруся” у намінацыі “Тэхна рух” (Яснюк Я., Саўчук В.В.)

2019 год – панарама вопыту (г.Брэст) “Грамадзянска-патрыятычнае выхаванне ў сучаснай установе адукацыі: вопыт, традыцыі, ідэі ” пераможцаў навукова-метадычнай літаратуры і педагагічнага вопыту  “Усё сэрцу міла на малой радзіме” (у рамках года малой радзімы) (Мацукевіч С.І., Свірыдэнка А.А., Казачук В.М.)

2019 год – удзел у ІV рэгіянальным этапе Міжнароднага кірмашу сацыяльна-педагагічных інавацый, стэндавыя прэзентацыі праектаў

2019        год – дыпломы І ступені ў гарадскім і абласным этапах Рэспубліканскай акцыі «Любім Беларусь, ганарымся Беларуссю, вандруем па Беларусі» ў намінацыі міні-інсталяцый «Мая Радзіма ў адным імгненні» (міні-інсталяцыя “Вэльмы розумна торба Пынчука” Пахальчак Д., Лінкевіч А, Казачук В.М.)

2020 год – прафарыентацыйнае мерапрыемства  УА “БДПУ імя М. Танка” ў рамках 55-га Зорнага паходу і ў рамках урачыстых мерапрыемстваў «Пінск – Маладзёжная сталіца Рэспублікі Беларусь 2020»

Музей ажыццяўляе сувязь з Музеем Беларускага Палесся, ГА“БРСМ” і ГА“БРПА”, з школамі і гімназіямі г. Пінска, іншымі школьнымі музеямі горада.

Музей  дапамагае наведвальнікам больш дасканала пазнаёміцца з жыццёвым укладам нашых прашчураў, якія ўмелі ўпрыгожваць свой быт, весяліцца, адпачываць, нараджалі дзяцей, прыдумвалі і спявалі песні, калыханкі, расказвалі казкі. Так з калыскі пачыналася родная мова, а далей  мастацкая літаратура і культура. І мы не маем права не зберагчы гэта, не адрадзіць нашу спадчыну – гэты каштоўнейшы скарб, каб ведаць, хто мы такія.

М.С.Кацар, доктар мастацтвазнаўства, пісаў: “Людзі, якія даследуюць і вывучаюць этнаграфічную спадчыну, складаюць  своеасаблівы гімн адвечнаму імкненню нашых продкаў да прыгожага, няўтольнай  празе праз тканы і вышыты ўзор выказаць  сваё разуменне жыцця, свету, космасу, хваласпеў умелым рукам, светлай, добрай,  паэтычнай душы нашай сялянкі”.

 

Фотоматериалы

Разделы сайта